Click ↓ on your preferred language to read on!
उपदेश साहस्री/ upadesha sAhasrI/ upadeśa sāhasrī/ உபதே³ஶ ஸாஹஸ்ரீ
Chapters 1-17 – Select verses (padya section)
चैतन्यं सर्वगं सर्वं सर्वभूतगुहाशयम्।
यत्सर्व विषयातीतं तस्मै सर्वविदे नमः ॥ १ -१ ॥
समापय्य क्रियाः सर्वा दाराग्न्याधानपूर्विकाः ।
ब्रह्मविद्यामथेदानीं वक्तुं वेदः प्रचक्रमे ॥ १-२ ॥
तस्मादज्ञानहानाय संसारविनिवृत्तये ।
ब्रह्मविद्याविधानाय प्रारब्धोपनिषत्त्वियम् ॥ १-२५ ॥
सदेरुपनिपूर्वस्य क्विपि चोपनिषद् भवेत् ।
मन्दीकरणभावाच्च गर्भादेः शातनात्तथा ॥ १ – २६ ॥
आत्मनोऽन्यस्य चेद्धर्मा अस्थूलत्वादयो मताः ।
अज्ञेयत्वेऽस्य किं तैः स्यादात्मत्वे त्वन्यधीह्नुतिः ॥ ३-२ ॥
देहात्मज्ञानवज्ज्ञानं देहात्मज्ञानबाधकम् ।
आत्मन्येव भवेद्यस्य स नेच्छन्नपि मुच्यते ।
ततः सर्वमिदं सिद्धं प्रयोगोऽस्माभिरीरितः ॥ ४-५ ॥
मूत्राशङ्को यथोदङ्को नाग्रहीदमृतं यथा ।
कर्मनाशभयाज्जन्तोः आत्मज्ञानाग्रहस्तथा ॥ ५-१ ॥
बुद्धिस्थः चलतीवात्मा ध्यायतीव च दृश्यते ।
नौगतस्य यथा वृक्षाः तद्वत्संसारविभ्रमः ॥ ५-२॥
छित्वा त्यक्तेन हस्तेन स्वयं नात्मा विशेष्यते ।
तथा शिष्टेन सर्वेण येन येन विशेष्यते ॥ ६-१ ॥
बुद्ध्यारूढं सदा सर्वं दृश्यते यत्र तत्र वा ।
मया तस्मात् परं ब्रह्म सर्वज्ञश्चास्मि सर्वगः ॥ ७-१ ॥
विकारित्वमशुद्धत्वं भौतिकत्वं न चात्मनः ।
अशेष बुद्धिसाक्षित्वाद् बुद्धिवच्चाल्पवेदना ॥ ७-३ ॥
मणौ प्रकाश्यते यद्वत् रक्ताद्याकारतातपे ।
मयि संदृश्यते सर्वं आतपेनेव तन्मया ॥ ७-४ ॥
बुद्धौ दृश्यं भवेद्बुद्धौ सत्यांनास्ति विपर्यये ।
द्रष्टा यस्मात्सदाद्रष्टा तस्माद् द्वैतं न विद्यते ॥ ७-५ ॥
चितिस्वरूपे स्वत हे मे मते, रसादियोगस्तव मोहकारितः ।
अतो न किञ्चित्तव चेष्टितेन मे, फलं भवेत्सर्वविशेषहानतः ॥ ८-१ ॥
अहं ममैको न मदन्यदिष्यते तथा न कस्याप्यहमस्म्यसङ्गतः।
असङ्गरूपोऽहमतो न मे त्वया कृतेन कार्यं तव चाद्वयत्वतः ॥ ८-४ ॥
दृशिस्वरूपं गगनोपमं परं, सकृद्विभातं त्वजमेकमक्षरम् ।
अलेपकम् सर्वगतं यदद्वयं, तदेव चाहं सततं विमुक्त ओम् ॥ १०-१ ॥
अजोऽमरश्चैव तथाऽजरोमृतः, स्वयंप्रभः सर्वगतोऽहमद्वयः ।
न कारणं कार्यमतीव निर्मलः, सदैव तृप्तश्च ततो विमुक्त ओम् ॥ १०-३ ॥
सुषुप्त जाग्रत्स्वपतश्च दर्शनं नमेऽस्तिकिञ्चित्तु मतेर्हि मोहनम् ।
स्वतश्च तेषां परतोऽप्यसत्त्वतः, तुरीय एवास्मि सदा दृगद्वयः ॥ १०-४ ॥
इतीदमुक्तं परमार्थ दर्शनं, मया हि वेदान्त विनिश्चितम् परम् ।
विमुच्यतेऽस्मिन् यदि निश्चितो भवेत्, न लिप्यते व्योमवदेव कर्मभिः ॥ १०-१४ ॥ ॥
ईक्षितृत्वं स्वतः सिद्धं जन्तूनां च ततोऽन्यता ।
अज्ञानादित्यतोऽन्यत्वं सदसीति निवर्त्यते ॥ ११-१ ॥
एतावद्ध्यमृतत्वं न किञ्चिदन्यत्सहायकम् ।
ज्ञानस्येति ब्रुवच्छास्त्रं सलिङ्गं कर्म बाधते ॥ ११-२ ॥
स्वप्नः सत्यो यथाबोधाद्देहात्मत्वं तथैव च ।
प्रत्यक्षादेः प्रमाणत्वं जाग्रत्स्यादात्मवेदनात् ॥११-५ ॥
कोशादिव विनिष्कृष्टः कार्यकारणवर्जितः ।
यथासिर्दृश्यते स्वप्ने तद्वद्बोद्धा स्वयंप्रभः ॥ ११-११ ॥
प्रकाशस्थं यथा देहं द्सालोकमभिमन्यते ।
द्रष्टाभासं तथा चित्तं द्रष्टाहमिति मन्यते ॥१२-१ ॥
दशमस्य नवात्मत्व प्रतिपत्तिवदात्मनः ।
दृश्येषु तद्वदेवायं मुढो लोको न चान्यथा ॥ १२-३ ॥
अचक्षुष्ट्वान्न दृष्टिर्मे तथाश्रोत्रस्य का श्रुतिः ।
अवाक्त्वान्न तु वक्तिः स्यादमनस्त्वान्मतिः कुतः ॥ १३-१ ॥
जिघत्सावा पिपासा वा शोकमोहो जरामृती ।
न विद्यन्तेऽशरीरत्वाद् व्योमवद् व्यापिनो मम ॥ १३-४ ॥
अचक्षुष्कादिशास्त्रोक्तं सबाह्याभ्यन्तरं ह्यजं ।
नित्यमुक्तं इहात्मानं मुमुक्षुश्चेत् सदा स्मरेत् ॥ १३-११ ॥
इत्येवं सर्वदात्मानं विद्यात्सर्वं समाहितः ।
विदित्वा मां स्वदेहस्थमृषिर्मुक्तो ध्रुवो भवेत् ॥ १३-२५ ॥
कृतकृत्यश्च सिद्धश्च योगी ब्राह्मण एव च ।
य एवं वेद तत्त्वार्थं अन्यथा ह्यात्महा भवेत् ॥ १३-२६ ॥
पार्थिवः कठिनो धातुः द्रवो देहे स्मृतोऽम्मयः ।
पक्तिचेष्टावकाशाः स्युर्वह्नि वाय्वम्बरोद्भवाः ॥ १६-१ ॥
घ्राणादीनि तदर्थाश्च पृथिव्यादि गुणाः क्रमात् ।
रूपालोकवदिष्टं हि सजातीयार्थमिन्द्रियम् ॥ १६-२ ॥
तद्विकल्पार्थमन्तस्थं मन एकादशं भवेत् ॥ १६-३ ॥
निश्चयार्था भवेद्बुद्धिः तां सर्वार्थानुभाविनीम् ।
ज्ञातात्मोक्तः स्वरूपेण ज्योतिषा व्यञ्जयन्सदा ॥ १६-४ ॥
दुःखी स्याद् दुःख्यहंमानाद् दुःखिनो दर्शनान्न वा ।
संहतेऽङ्गादिभिर्द्रष्टा दुःखी दुःखस्य नैव सः ॥ १६-९ ॥
चक्षुर्वत् कर्म कर्तृत्वं स्याच्चेन्नानेकमेव तत् ।
संहतं च ततो नात्मा द्रष्टृत्वात् कर्मतां व्रजेत् ॥ १६-१० ॥
ज्योतिषो द्योतकत्वेऽपि यद्वन्नात्मप्रकाशनम् ।
भेदेऽप्येवं समत्वाज्ज्ञ आत्मानं नैव पश्यति ॥ १६-१२ ॥
यद्धर्मा यः पदार्थो न तस्यैवेयात्स कर्मताम् ।
न ह्यात्मानं दहत्यग्निः तथा नैव प्रकाशयेत् ॥ १६-१३ ॥
एतेनैवात्मनात्मानो ग्रहो बुद्धेर्निराकृतः ।
अंशोऽप्येवं समत्वाद्धि निर्भेदत्वान्न युज्यते ॥ १६-१४ ॥
अज्ञानं कल्पनामूलं संसारस्य नियामकम् ।
हित्वात्मानं परं ब्रह्म विन्द्यान्मुक्तं सदाभयम् ॥ १६-१७ ॥
क्षणिकं हि तदत्यर्थं धर्ममात्रं निरन्तरम् ।
साद्दृश्याद्दीपवत् तद् धीः तच्छान्तिः पुरुषार्थता ॥ १६-२३ ॥
Top ↑
Chapters 1- 17 : Select Verses
chaitanyaM sarvagaM sarvaM sarvabhUtaguhAshayam.
yatsarva viShayAtItaM tasmai sarvavide namaH .. 1 -1 ..
samApayya kriyAH sarvA dArAgnyAdhAnapUrvikAH .
brahmavidyAmathedAnIM vaktuM vedaH prachakrame .. 1-2 ..
tasmAdaGYAnahAnAya saMsAravinivR^ittaye .
brahmavidyAvidhAnAya prArabdhopaniShattviyam .. 1-25 ..
saderupanipUrvasya kvipi chopaniShad bhavet .
mandIkaraNabhAvAchcha garbhAdeH shAtanAttathA .. 1 – 26 ..
Atmano.anyasya cheddharmA asthUlatvAdayo matAH .
aGYeyatve.asya kiM taiH syAdAtmatve tvanyadhIhnutiH .. 3-2 ..
dehAtmaGYAnavajGYAnaM dehAtmaGYAnabAdhakam .
Atmanyeva bhavedyasya sa nechChannapi muchyate .
tataH sarvamidaM siddhaM prayogo.asmAbhirIritaH .. 4-5 ..
mUtrAsha~Nko yathoda~Nko nAgrahIdamR^itaM yathA .
karmanAshabhayAjjantoH AtmaGYAnAgrahastathA .. 5-1 ..
buddhisthaH chalatIvAtmA dhyAyatIva cha dR^ishyate .
naugatasya yathA vR^ikShAH tadvatsaMsAravibhramaH .. 5-2..
ChitvA tyaktena hastena svayaM nAtmA visheShyate .
tathA shiShTena sarveNa yena yena visheShyate .. 6-1 ..
buddhyArUDhaM sadA sarvaM dR^ishyate yatra tatra vA .
mayA tasmAt paraM brahma sarvaGYashchAsmi sarvagaH .. 7-1 ..
vikAritvamashuddhatvaM bhautikatvaM na chAtmanaH .
asheSha buddhisAkShitvAd buddhivachchAlpavedanA .. 7-3 ..
maNau prakAshyate yadvat raktAdyAkAratAtape .
mayi saMdR^ishyate sarvaM Atapeneva tanmayA .. 7-4 ..
buddhau dR^ishyaM bhavedbuddhau satyAMnAsti viparyaye .
draShTA yasmAtsadAdraShTA tasmAd dvaitaM na vidyate .. 7-5 ..
chitisvarUpe svata he me mate, rasAdiyogastava mohakAritaH .
ato na ki~nchittava cheShTitena me, phalaM bhavetsarvavisheShahAnataH .. 8-1 ..
ahaM mamaiko na madanyadiShyate tathA na kasyApyahamasmyasa~NgataH.
asa~NgarUpo.ahamato na me tvayA kR^itena kAryaM tava chAdvayatvataH .. 8-4 ..
dR^ishisvarUpaM gaganopamaM paraM, sakR^idvibhAtaM tvajamekamakSharam .
alepakam sarvagataM yadadvayaM, tadeva chAhaM satataM vimukta om .. 10-1 ..
ajo.amarashchaiva tathA.ajaromR^itaH, svayaMprabhaH sarvagato.ahamadvayaH .
na kAraNaM kAryamatIva nirmalaH, sadaiva tR^iptashcha tato vimukta om .. 10-3 ..
suShupta jAgratsvapatashcha darshanaM name.astiki~nchittu materhi mohanam .
svatashcha teShAM parato.apyasattvataH, turIya evAsmi sadA dR^igadvayaH .. 10-4 ..
itIdamuktaM paramArtha darshanaM, mayA hi vedAnta vinishchitam param .
vimuchyate.asmin yadi nishchito bhavet, na lipyate vyomavadeva karmabhiH .. 10-14 .. ..
IkShitR^itvaM svataH siddhaM jantUnAM cha tato.anyatA .
aGYAnAdityato.anyatvaM sadasIti nivartyate .. 11-1 ..
etAvaddhyamR^itatvaM na ki~nchidanyatsahAyakam .
GYAnasyeti bruvachChAstraM sali~NgaM karma bAdhate .. 11-2 ..
svapnaH satyo yathAbodhAddehAtmatvaM tathaiva cha .
pratyakShAdeH pramANatvaM jAgratsyAdAtmavedanAt ..11-5 ..
koshAdiva viniShkR^iShTaH kAryakAraNavarjitaH .
yathAsirdR^ishyate svapne tadvadboddhA svayaMprabhaH .. 11-11 ..
prakAshasthaM yathA dehaM dsAlokamabhimanyate .
draShTAbhAsaM tathA chittaM draShTAhamiti manyate ..12-1 ..
dashamasya navAtmatva pratipattivadAtmanaH .
dR^ishyeShu tadvadevAyaM muDho loko na chAnyathA .. 12-3 ..
achakShuShTvAnna dR^iShTirme tathAshrotrasya kA shrutiH .
avAktvAnna tu vaktiH syAdamanastvAnmatiH kutaH .. 13-1 ..
jighatsAvA pipAsA vA shokamoho jarAmR^itI .
na vidyante.asharIratvAd vyomavad vyApino mama .. 13-4 ..
achakShuShkAdishAstroktaM sabAhyAbhyantaraM hyajaM .
nityamuktaM ihAtmAnaM mumukShushchet sadA smaret .. 13-11 ..
ityevaM sarvadAtmAnaM vidyAtsarvaM samAhitaH .
viditvA mAM svadehasthamR^iShirmukto dhruvo bhavet .. 13-25 ..
kR^itakR^ityashcha siddhashcha yogI brAhmaNa eva cha .
ya evaM veda tattvArthaM anyathA hyAtmahA bhavet .. 13-26 ..
pArthivaH kaThino dhAtuH dravo dehe smR^ito.ammayaH .
pakticheShTAvakAshAH syurvahni vAyvambarodbhavAH .. 16-1 ..
ghrANAdIni tadarthAshcha pR^ithivyAdi guNAH kramAt .
rUpAlokavadiShTaM hi sajAtIyArthamindriyam .. 16-2 ..
tadvikalpArthamantasthaM mana ekAdashaM bhavet .. 16-3 ..
nishchayArthA bhavedbuddhiH tAM sarvArthAnubhAvinIm .
GYAtAtmoktaH svarUpeNa jyotiShA vya~njayansadA .. 16-4 ..
duHkhI syAd duHkhyahaMmAnAd duHkhino darshanAnna vA .
saMhate.a~NgAdibhirdraShTA duHkhI duHkhasya naiva saH .. 16-9 ..
chakShurvat karma kartR^itvaM syAchchennAnekameva tat .
saMhataM cha tato nAtmA draShTR^itvAt karmatAM vrajet .. 16-10 ..
jyotiSho dyotakatve.api yadvannAtmaprakAshanam .
bhede.apyevaM samatvAjGYa AtmAnaM naiva pashyati .. 16-12 ..
yaddharmA yaH padArtho na tasyaiveyAtsa karmatAm .
na hyAtmAnaM dahatyagniH tathA naiva prakAshayet .. 16-13 ..
etenaivAtmanAtmAno graho buddhernirAkR^itaH .
aMsho.apyevaM samatvAddhi nirbhedatvAnna yujyate .. 16-14 ..
aGYAnaM kalpanAmUlaM saMsArasya niyAmakam .
hitvAtmAnaM paraM brahma vindyAnmuktaM sadAbhayam .. 16-17 ..
kShaNikaM hi tadatyarthaM dharmamAtraM nirantaram .
sAddR^ishyAddIpavat tad dhIH tachChAntiH puruShArthatA .. 16-23 ..
Chapters 1- 17 : Select Verses
caitanyaṃ sarvagaṃ sarvaṃ sarvabhūtaguhāśayam.
yatsarva viṣayātītaṃ tasmai sarvavide namaḥ .. 1 -1 ..
samāpayya kriyāḥ sarvā dārāgnyādhānapūrvikāḥ .
brahmavidyāmathedānīṃ vaktuṃ vedaḥ pracakrame .. 1-2 ..
tasmādajñānahānāya saṃsāravinivṛttaye .
brahmavidyāvidhānāya prārabdhopaniṣattviyam .. 1-25 ..
saderupanipūrvasya kvipi copaniṣad bhavet .
mandīkaraṇabhāvācca garbhādeḥ śātanāttathā .. 1 – 26 ..
ātmano’nyasya ceddharmā asthūlatvādayo matāḥ .
ajñeyatve’sya kiṃ taiḥ syādātmatve tvanyadhīhnutiḥ .. 3-2 ..
dehātmajñānavajjñānaṃ dehātmajñānabādhakam .
ātmanyeva bhavedyasya sa necchannapi mucyate .
tataḥ sarvamidaṃ siddhaṃ prayogo’smābhirīritaḥ .. 4-5 ..
mūtrāśaṅko yathodaṅko nāgrahīdamṛtaṃ yathā .
karmanāśabhayājjantoḥ ātmajñānāgrahastathā .. 5-1 ..
buddhisthaḥ calatīvātmā dhyāyatīva ca dṛśyate .
naugatasya yathā vṛkṣāḥ tadvatsaṃsāravibhramaḥ .. 5-2..
chitvā tyaktena hastena svayaṃ nātmā viśeṣyate .
tathā śiṣṭena sarveṇa yena yena viśeṣyate .. 6-1 ..
buddhyārūḍhaṃ sadā sarvaṃ dṛśyate yatra tatra vā .
mayā tasmāt paraṃ brahma sarvajñaścāsmi sarvagaḥ .. 7-1 ..
vikāritvamaśuddhatvaṃ bhautikatvaṃ na cātmanaḥ .
aśeṣa buddhisākṣitvād buddhivaccālpavedanā .. 7-3 ..
maṇau prakāśyate yadvat raktādyākāratātape .
mayi saṃdṛśyate sarvaṃ ātapeneva tanmayā .. 7-4 ..
buddhau dṛśyaṃ bhavedbuddhau satyāṃnāsti viparyaye .
draṣṭā yasmātsadādraṣṭā tasmād dvaitaṃ na vidyate .. 7-5 ..
citisvarūpe svata he me mate, rasādiyogastava mohakāritaḥ .
ato na kiñcittava ceṣṭitena me, phalaṃ bhavetsarvaviśeṣahānataḥ .. 8-1 ..
अहं ममैको न मदन्यदिष्यते तथा न कस्याप्यहमस्म्यसङ्गतः।
असङ्गरूपोऽहमतो न मे त्वया कृतेन कार्यं तव चाद्वयत्वतः ॥ ८-४ ॥
दृशिस्वरूपं गगनोपमं परं, सकृद्विभातं त्वजमेकमक्षरम् ।
अलेपकम् सर्वगतं यदद्वयं, तदेव चाहं सततं विमुक्त ओम् ॥ १०-१ ॥
अजोऽमरश्चैव तथाऽजरोमृतः, स्वयंप्रभः सर्वगतोऽहमद्वयः ।
न कारणं कार्यमतीव निर्मलः, सदैव तृप्तश्च ततो विमुक्त ओम् ॥ १०-३ ॥
सुषुप्त जाग्रत्स्वपतश्च दर्शनं नमेऽस्तिकिञ्चित्तु मतेर्हि मोहनम् ।
स्वतश्च तेषां परतोऽप्यसत्त्वतः, तुरीय एवास्मि सदा दृगद्वयः ॥ १०-४ ॥
इतीदमुक्तं परमार्थ दर्शनं, मया हि वेदान्त विनिश्चितम् परम् ।
विमुच्यतेऽस्मिन् यदि निश्चितो भवेत्, न लिप्यते व्योमवदेव कर्मभिः ,, १०-१४ ॥
īkṣitṛtvaṃ svataḥ siddhaṃ jantūnāṃ ca tato’nyatā .
ajñānādityato’nyatvaṃ sadasīti nivartyate .. 11-1 ..
etāvaddhyamṛtatvaṃ na kiñcidanyatsahāyakam .
jñānasyeti bruvacchāstraṃ saliṅgaṃ karma bādhate .. 11-2 ..
svapnaḥ satyo yathābodhāddehātmatvaṃ tathaiva ca .
pratyakṣādeḥ pramāṇatvaṃ jāgratsyādātmavedanāt ..11-5 ..
kośādiva viniṣkṛṣṭaḥ kāryakāraṇavarjitaḥ .
yathāsirdṛśyate svapne tadvadboddhā svayaṃprabhaḥ .. 11-11 ..
prakāśasthaṃ yathā dehaṃ dsālokamabhimanyate .
draṣṭābhāsaṃ tathā cittaṃ draṣṭāhamiti manyate ..12-1 ..
daśamasya navātmatva pratipattivadātmanaḥ .
dṛśyeṣu tadvadevāyaṃ muḍho loko na cānyathā .. 12-3 ..
acakṣuṣṭvānna dṛṣṭirme tathāśrotrasya kā śrutiḥ .
avāktvānna tu vaktiḥ syādamanastvānmatiḥ kutaḥ .. 13-1 ..
jighatsāvā pipāsā vā śokamoho jarāmṛtī .
na vidyante’śarīratvād vyomavad vyāpino mama .. 13-4 ..
acakṣuṣkādiśāstroktaṃ sabāhyābhyantaraṃ hyajaṃ .
nityamuktaṃ ihātmānaṃ mumukṣuścet sadā smaret .. 13-11 ..
ityevaṃ sarvadātmānaṃ vidyātsarvaṃ samāhitaḥ .
viditvā māṃ svadehasthamṛṣirmukto dhruvo bhavet .. 13-25 ..
kṛtakṛtyaśca siddhaśca yogī brāhmaṇa eva ca .
ya evaṃ veda tattvārthaṃ anyathā hyātmahā bhavet .. 13-26 ..
pārthivaḥ kaṭhino dhātuḥ dravo dehe smṛto’mmayaḥ .
pakticeṣṭāvakāśāḥ syurvahni vāyvambarodbhavāḥ .. 16-1 ..
ghrāṇādīni tadarthāśca pṛthivyādi guṇāḥ kramāt .
rūpālokavadiṣṭaṃ hi sajātīyārthamindriyam .. 16-2 ..
tadvikalpārthamantasthaṃ mana ekādaśaṃ bhavet .. 16-3 ..
niścayārthā bhavedbuddhiḥ tāṃ sarvārthānubhāvinīm .
jñātātmoktaḥ svarūpeṇa jyotiṣā vyañjayansadā .. 16-4 ..
duḥkhī syād duḥkhyahaṃmānād duḥkhino darśanānna vā .
saṃhate’ṅgādibhirdraṣṭā duḥkhī duḥkhasya naiva saḥ .. 16-9 ..
cakṣurvat karma kartṛtvaṃ syāccennānekameva tat .
saṃhataṃ ca tato nātmā draṣṭṛtvāt karmatāṃ vrajet .. 16-10 ..
jyotiṣo dyotakatve’pi yadvannātmaprakāśanam .
bhede’pyevaṃ samatvājjña ātmānaṃ naiva paśyati .. 16-12 ..
yaddharmā yaḥ padārtho na tasyaiveyātsa karmatām .
na hyātmānaṃ dahatyagniḥ tathā naiva prakāśayet .. 16-13 ..
etenaivātmanātmāno graho buddhernirākṛtaḥ .
aṃśo’pyevaṃ samatvāddhi nirbhedatvānna yujyate .. 16-14 ..
ajñānaṃ kalpanāmūlaṃ saṃsārasya niyāmakam .
hitvātmānaṃ paraṃ brahma vindyānmuktaṃ sadābhayam .. 16-17 ..
kṣaṇikaṃ hi tadatyarthaṃ dharmamātraṃ nirantaram .
sāddṛśyāddīpavat tad dhīḥ tacchāntiḥ puruṣārthatā .. 16-23 ..
Chapters 1- 17 : Select Verses (padya section)
சைதன்யம் ஸர்வக³ம் ஸர்வம் ஸர்வபூ⁴தகு³ஹாஶயம்.
யத்ஸர்வ விஷயாதீதம் தஸ்மை ஸர்வவிதே³ நம꞉ .. 1 -1 ..
ஸமாபய்ய க்ரியா꞉ ஸர்வா தா³ராக்³ன்யாதா⁴னபூர்விகா꞉ .
ப்³ரஹ்மவித்³யாமதே²தா³னீம் வக்தும் வேத³꞉ ப்ரசக்ரமே .. 1-2 ..
தஸ்மாத³ஜ்ஞானஹானாய ஸம்ஸாரவிநிவ்ருத்தயே .
ப்³ரஹ்மவித்³யாவிதா⁴னாய ப்ராரப்³தோ⁴பநிஷத்த்வியம் .. 1-25 ..
ஸதே³ருபனிபூர்வஸ்ய க்விபி சோபநிஷத்³ ப⁴வேத் .
மந்தீ³கரணபா⁴வாச்ச க³ர்பா⁴தே³꞉ ஶாதனாத்ததா² .. 1 – 26 ..
ஆத்மனோ(அ)ன்யஸ்ய சேத்³த⁴ர்மா அஸ்தூ²லத்வாத³யோ மதா꞉ .
அஜ்ஞேயத்வே(அ)ஸ்ய கிம் தை꞉ ஸ்யாதா³த்மத்வே த்வன்யதீ⁴ஹ்னுதி꞉ .. 3-2 ..
தே³ஹாத்மஜ்ஞானவஜ்ஜ்ஞானம் தே³ஹாத்மஜ்ஞானபா³த⁴கம் .
ஆத்மன்யேவ ப⁴வேத்³யஸ்ய ஸ நேச்ச²ன்னபி முச்யதே .
தத꞉ ஸர்வமித³ம் ஸித்³த⁴ம் ப்ரயோகோ³(அ)ஸ்மாபி⁴ரீரித꞉ .. 4-5 ..
மூத்ராஶங்கோ யதோ²த³ங்கோ நாக்³ரஹீத³ம்ருதம் யதா² .
கர்மநாஶப⁴யாஜ்ஜந்தோ꞉ ஆத்மஜ்ஞாநாக்³ரஹஸ்ததா² .. 5-1 ..
பு³த்³தி⁴ஸ்த²꞉ சலதீவாத்மா த்⁴யாயதீவ ச த்³ருஶ்யதே .
நௌக³தஸ்ய யதா² வ்ருக்ஷா꞉ தத்³வத்ஸம்ஸாரவிப்⁴ரம꞉ .. 5-2..
சி²த்வா த்யக்தேன ஹஸ்தேன ஸ்வயம் நாத்மா விஶேஷ்யதே .
ததா² ஶிஷ்டேன ஸர்வேண யேன யேன விஶேஷ்யதே .. 6-1 ..
பு³த்³த்⁴யாரூட⁴ம் ஸதா³ ஸர்வம் த்³ருஶ்யதே யத்ர தத்ர வா .
மயா தஸ்மாத் பரம் ப்³ரஹ்ம ஸர்வஜ்ஞஶ்சாஸ்மி ஸர்வக³꞉ .. 7-1 ..
விகாரித்வமஶுத்³த⁴த்வம் பௌ⁴திகத்வம் ந சாத்மன꞉ .
அஶேஷ பு³த்³தி⁴ஸாக்ஷித்வாத்³ பு³த்³தி⁴வச்சால்பவேத³னா .. 7-3 ..
மணௌ ப்ரகாஶ்யதே யத்³வத் ரக்தாத்³யாகாரதாதபே .
மயி ஸந்த்³ருஶ்யதே ஸர்வம் ஆதபேனேவ தன்மயா .. 7-4 ..
பு³த்³தௌ⁴ த்³ருஶ்யம் ப⁴வேத்³பு³த்³தௌ⁴ ஸத்யாம்நாஸ்தி விபர்யயே .
த்³ரஷ்டா யஸ்மாத்ஸதா³த்³ரஷ்டா தஸ்மாத்³ த்³வைதம் ந வித்³யதே .. 7-5 ..
சிதிஸ்வரூபே ஸ்வத ஹே மே மதே, ரஸாதி³யோக³ஸ்தவ மோஹகாரித꞉ .
அதோ ந கிஞ்சித்தவ சேஷ்டிதேன மே, ப²லம் ப⁴வேத்ஸர்வவிஶேஷஹானத꞉ .. 8-1 ..
அஹம் மமைகோ ந மத³ன்யதி³ஷ்யதே ததா² ந கஸ்யாப்யஹமஸ்ம்யஸங்க³த꞉.
அஸங்க³ரூபோ(அ)ஹமதோ ந மே த்வயா க்ருதேன கார்யம் தவ சாத்³வயத்வத꞉ .. 8-4 ..
த்³ருஶிஸ்வரூபம் க³க³னோபமம் பரம், ஸக்ருத்³விபா⁴தம் த்வஜமேகமக்ஷரம் .
அலேபகம் ஸர்வக³தம் யத³த்³வயம், ததே³வ சாஹம் ஸததம் விமுக்த ஓம் .. 10-1 ..
அஜோ(அ)மரஶ்சைவ ததா²(அ)ஜரோம்ருத꞉, ஸ்வயம்ப்ரப⁴꞉ ஸர்வக³தோ(அ)ஹமத்³வய꞉ .
ந காரணம் கார்யமதீவ நிர்மல꞉, ஸதை³வ த்ருப்தஶ்ச ததோ விமுக்த ஓம் .. 10-3 ..
ஸுஷுப்த ஜாக்³ரத்ஸ்வபதஶ்ச த³ர்ஶனம் நமே(அ)ஸ்திகிஞ்சித்து மதேர்ஹி மோஹனம் .
ஸ்வதஶ்ச தேஷாம் பரதோ(அ)ப்யஸத்த்வத꞉, துரீய ஏவாஸ்மி ஸதா³ த்³ருக³த்³வய꞉ .. 10-4 ..
இதீத³முக்தம் பரமார்த² த³ர்ஶனம், மயா ஹி வேதா³ந்த விநிஶ்சிதம் பரம் .
விமுச்யதே(அ)ஸ்மின் யதி³ நிஶ்சிதோ ப⁴வேத், ந லிப்யதே வ்யோமவதே³வ கர்மபி⁴꞉ .. 10-14 .. ..
ஈக்ஷித்ருத்வம் ஸ்வத꞉ ஸித்³த⁴ம் ஜந்தூனாம் ச ததோ(அ)ன்யதா .
அஜ்ஞாநாதி³த்யதோ(அ)ன்யத்வம் ஸத³ஸீதி நிவர்த்யதே .. 11-1 ..
ஏதாவத்³த்⁴யம்ருதத்வம் ந கிஞ்சித³ன்யத்ஸஹாயகம் .
ஜ்ஞானஸ்யேதி ப்³ருவச்சா²ஸ்த்ரம் ஸலிங்க³ம் கர்ம பா³த⁴தே .. 11-2 ..
ஸ்வப்ன꞉ ஸத்யோ யதா²போ³தா⁴த்³தே³ஹாத்மத்வம் ததை²வ ச .
ப்ரத்யக்ஷாதே³꞉ ப்ரமாணத்வம் ஜாக்³ரத்ஸ்யாதா³த்மவேத³னாத் ..11-5 ..
கோஶாதி³வ விநிஷ்க்ருஷ்ட꞉ கார்யகாரணவர்ஜித꞉ .
யதா²ஸிர்த்³ருஶ்யதே ஸ்வப்னே தத்³வத்³போ³த்³தா⁴ ஸ்வயம்ப்ரப⁴꞉ .. 11-11 ..
ப்ரகாஶஸ்த²ம் யதா² தே³ஹம் த்³ஸாலோகமபி⁴மன்யதே .
த்³ரஷ்டாபா⁴ஸம் ததா² சித்தம் த்³ரஷ்டாஹமிதி மன்யதே ..12-1 ..
த³ஶமஸ்ய நவாத்மத்வ ப்ரதிபத்திவதா³த்மன꞉ .
த்³ருஶ்யேஷு தத்³வதே³வாயம் முடோ⁴ லோகோ ந சான்யதா² .. 12-3 ..
அசக்ஷுஷ்ட்வான்ன த்³ருஷ்டிர்மே ததா²ஶ்ரோத்ரஸ்ய கா ஶ்ருதி꞉ .
அவாக்த்வான்ன து வக்தி꞉ ஸ்யாத³மனஸ்த்வான்மதி꞉ குத꞉ .. 13-1 ..
ஜிக⁴த்ஸாவா பிபாஸா வா ஶோகமோஹோ ஜராம்ருதீ .
ந வித்³யந்தே(அ)ஶரீரத்வாத்³ வ்யோமவத்³ வ்யாபினோ மம .. 13-4 ..
அசக்ஷுஷ்காதி³ஶாஸ்த்ரோக்தம் ஸபா³ஹ்யாப்⁴யந்தரம் ஹ்யஜம் .
நித்யமுக்தம் இஹாத்மானம் முமுக்ஷுஶ்சேத் ஸதா³ ஸ்மரேத் .. 13-11 ..
இத்யேவம் ஸர்வதா³த்மானம் வித்³யாத்ஸர்வம் ஸமாஹித꞉ .
விதி³த்வா மாம் ஸ்வதே³ஹஸ்த²ம்ருஷிர்முக்தோ த்⁴ருவோ ப⁴வேத் .. 13-25 ..
க்ருதக்ருத்யஶ்ச ஸித்³த⁴ஶ்ச யோகீ³ ப்³ராஹ்மண ஏவ ச .
ய ஏவம் வேத³ தத்த்வார்த²ம் அன்யதா² ஹ்யாத்மஹா ப⁴வேத் .. 13-26 ..
பார்தி²வ꞉ கடி²னோ தா⁴து꞉ த்³ரவோ தே³ஹே ஸ்ம்ருதோ(அ)ம்மய꞉ .
பக்திசேஷ்டாவகாஶா꞉ ஸ்யுர்வஹ்னி வாய்வம்ப³ரோத்³ப⁴வா꞉ .. 16-1 ..
க்⁴ராணாதீ³னி தத³ர்தா²ஶ்ச ப்ருதி²வ்யாதி³ கு³ணா꞉ க்ரமாத் .
ரூபாலோகவதி³ஷ்டம் ஹி ஸஜாதீயார்த²மிந்த்³ரியம் .. 16-2 ..
தத்³விகல்பார்த²மந்தஸ்த²ம் மன ஏகாத³ஶம் ப⁴வேத் .. 16-3 ..
நிஶ்சயார்தா² ப⁴வேத்³பு³த்³தி⁴꞉ தாம் ஸர்வார்தா²னுபா⁴வினீம் .
ஜ்ஞாதாத்மோக்த꞉ ஸ்வரூபேண ஜ்யோதிஷா வ்யஞ்ஜயன்ஸதா³ .. 16-4 ..
து³꞉கீ² ஸ்யாத்³ து³꞉க்²யஹம்மாநாத்³ து³꞉கி²னோ த³ர்ஶனான்ன வா .
ஸம்ஹதே(அ)ங்கா³தி³பி⁴ர்த்³ரஷ்டா து³꞉கீ² து³꞉க²ஸ்ய நைவ ஸ꞉ .. 16-9 ..
சக்ஷுர்வத் கர்ம கர்த்ருத்வம் ஸ்யாச்சேன்னானேகமேவ தத் .
ஸம்ஹதம் ச ததோ நாத்மா த்³ரஷ்ட்ருத்வாத் கர்மதாம் வ்ரஜேத் .. 16-10 ..
ஜ்யோதிஷோ த்³யோதகத்வே(அ)பி யத்³வன்னாத்மப்ரகாஶனம் .
பே⁴தே³(அ)ப்யேவம் ஸமத்வாஜ்ஜ்ஞ ஆத்மானம் நைவ பஶ்யதி .. 16-12 ..
யத்³த⁴ர்மா ய꞉ பதா³ர்தோ² ந தஸ்யைவேயாத்ஸ கர்மதாம் .
ந ஹ்யாத்மானம் த³ஹத்யக்³னி꞉ ததா² நைவ ப்ரகாஶயேத் .. 16-13 ..
ஏதேனைவாத்மனாத்மானோ க்³ரஹோ பு³த்³தே⁴ர்நிராக்ருத꞉ .
அம்ஶோ(அ)ப்யேவம் ஸமத்வாத்³தி⁴ நிர்பே⁴த³த்வான்ன யுஜ்யதே .. 16-14 ..
அஜ்ஞானம் கல்பநாமூலம் ஸம்ஸாரஸ்ய நியாமகம் .
ஹித்வாத்மானம் பரம் ப்³ரஹ்ம விந்த்³யான்முக்தம் ஸதா³ப⁴யம் .. 16-17 ..
க்ஷணிகம் ஹி தத³த்யர்த²ம் த⁴ர்மமாத்ரம் நிரந்தரம் .
ஸாத்³த்³ருஶ்யாத்³தீ³பவத் தத்³ தீ⁴꞉ தச்சா²ந்தி꞉ புருஷார்த²தா .. 16-23 ..