dhṛtarāṣṭra uvāca

dharmakṣetre kurukṣetre samavetā yuyutsavaḥ .      
māmakāḥ pāṇḍavāḥ caiva kimakurvata sañjaya ..  1 :1

sañjaya uvāca

dṛṣṭvā tu pāṇḍavānīkaṃ vyūḍhaṃ duryodhanastadā .
ācāryamupasaṅgamya rājā vacanamabravīt ..  1 :2

paśyaitāṃ pāṇḍu putrāṇāṃ ācārya mahatīṃ camūm .
vyūḍhāṃ drupada putreṇa tava śiṣyeṇa dhīmatā ..  1 :3

atra śūrā maheṣvāsā bhīmārjuna samā yudhi .
yuyudhāno virāṭaśca drupadaśca mahārathaḥ ..  1 :4

dhṛṣṭa ketuḥ caikitānaḥ kāśirājaśca vīryavān .
purujit kunti bhojaśca śaibyaśca nara puṅgavaḥ ..  1 :5

yudhāmanyuḥca vikrānta uttamaujāśca vīryavān .
saubhadro draupadeyāśca sarva eva mahārathāḥ ..  1 :6

asmākaṃ tu viśiṣṭā ye tānnibodha dvijottama .
nāyakā mama sainyasya saṃjñārthaṃ tānbravīmi te ..  1 :7

bhavān bhīṣmaśca karṇaśca kṛpaśca samitiñjayaḥ .
aśvatthāmā vikarṇaśca saumadattirjayadrathaḥ ..  1 :8

anye ca bahavāḥ śurā madarthe tyakta jīvitāḥ .
nānā śastra praharaṇāḥ sarve yuddha viśāradāḥ ..  1 :9

aparyāptaṃ tadasmākaṃ balaṃ bhīṣmābhirakṣitam .
paryāptaṃ tvidameteṣāṃ balaṃ bhīmābhirakṣitam ..  1 :1

ayaneṣu ca sarveṣu yathābhāgamavasthitāḥ .
bhīṣmamevābhirakṣantu bhavantaḥ sarva eva hi ..  1 :11

tasya sañjanayan harṣaṃ kuru vṛddhaḥ pitāmahaḥ .
siṃhanādaṃ vinadyoccaiḥ śaṅkhaṃ dadhmau pratāpavān ..  1 :12

tataḥ śaṅkhāśca bheryaśca paṇavānaka gomukhāḥ .
sahasaivābhyahanyanta sa śabdastumulo’bhavat ..  1 :13

tataḥ śvetairhayairyukte mahati syandane sthitau .
mādhavaḥ pāṇḍavaścaiva divyau śaṅkhau pradadhmatuḥ ..  1 :14

pāñcajanyaṃ hṛṣīkeśo devadattaṃ dhanañjayaḥ .
pauṇḍraṃ dadhmau mahā śaṅkhaṃ bhīmakarmā vṛkodaraḥ ..  1 :15

ananta vijayaṃ rājā kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ .
nakulaḥ sahadevaśca sughoṣa maṇipuṣpakau ..  1 :16

kāśyaśca parameṣvāsaḥ śikhaṇḍī ca mahārathaḥ .
dhṛṣṭadyumno virāṭaśca sātyakiścāparājitaḥ ..  1 :17

drupado draupadeyāśca sarvaśaḥ pṛthivīpate .
saubhadraśca mahābāhuḥ śaṅkhān dadhmuḥ pṛthak pṛthak ..  1 :18

sa ghoṣo dhārtarāṣṭrāṇāṃ hṛdayāni vyadārayat .
nabhaśca pṛthivīṃ caiva tumulo vyanunādayan ..  1 :19

atha vyavasthitān dṛṣṭvā dhārtarāṣṭrān kapidhvajaḥ .
pravṛtte śastra sampāte dhanurudyamya pāṇḍavaḥ ..  1 :2

hṛṣīkeśaṃ tadā vākyaṃ idamāha mahīpate .        1 :21

arjuna uvāca

senayorubhayormadhye rathaṃ sthāpaya me’cyuta ..  1 :21

yāvadetānnirīkṣe’haṃ yoddhukāmānavasthitān .
kairmayā saha yoddhavyaṃ asmin raṇa samudyame ..  1 :22

yotsyamānānavekṣe’haṃ ya ete’tra samāgatāḥ .
dhārtarāṣṭrasya durbhuddheḥ yuddhe priya cikīrṣavaḥ ..  1 :23

sañjaya uvāca

evamukto hṛṣīkeśo guḍākeśena bhārata .
senayorubhayormadhye sthāpayitvā rathottamam ..  1 :24

bhīṣma droṇa pramukhataḥ sarveṣāṃ ca mahīkṣitām .
uvāca pārtha paśyaitān samavetān kurūniti ..  1 :25

tatrāpaśyatsthitān pārthaḥ pitṝnatha pihāmahān .
ācāryān mātulān bhrātṝn putrān pautrān sakhīṃstathā ..  1 :26

śvaśurān suhṛdaścaiva senayorubhayorapi .
tān samīkṣya sa kaunteyaḥ sarvān bandhūnavasthitān ..  1 :27

kṛpayā parayāviṣṭo viṣīdannidamabravīt ..        1 :28

 arjuna uvāca

dṛṣṭvemaṃ svajanaṃ kṛṣṇa yuyutsuṃ samupasthitam ..  1 :28

sīdanti mama gātrāṇi mukhaṃ ca pariśuṣyati .
vepathuśca śarīre me romaharṣaśca jāyate ..  1 :29

gāṇḍīvaṃ sraṃsate hastāt tvakcaiva paridahyate .
na ca śaknomyavasthātuṃ bhramatīva ca me manaḥ ..  1 :3

nimittāni ca paśyāmi viparītāni keśava .
na ca śreyo’ nupaśyāmi hatvā svajanamāhave ..  1 :31

na kāṅkṣe vijayaṃ kṛṣṇa na ca rājyaṃ sukhāni ca .
kiṃ no rājyena govinda kiṃ bhogairjīvitena vā ..  1 :32

yeṣāmarthe kāṅkṣitaṃ no rājyaṃ bhogāḥ sukhāni ca .
ta ime’vasthitā yuddhe prāṇāṃstyaktvā dhanāni ca ..  1 :33

ācāryāḥ pitarāḥ putrāḥ tathaiva ca pitāmahāḥ .
mātulāḥ śvaśurāḥ pautrāḥ śyālāḥ sambandhinastathā ..  1 :34

etānna hantumicchāmi ghnato’pi madhusūdana .
api trailokya rājyasya hetoḥ kiṃ nu mahīkṛte ..  1 :35

nihatya dhārtarāṣṭrānnaḥ kā prītiḥ syājjanārdana .
pāpamevāśrayedasmān hatvaitān ātatāyinaḥ ..  1 :36

tasmānnārhā vayaṃ hantuṃ dhārtarāṣṭrān svabāndhavān .
svajanaṃ hi kathaṃ hatvā sukhinaḥ syāma mādhava ..  1 :37

yadyapyete na paśyanti lobhopahatacetasaḥ .
kulakṣaya kṛtaṃ doṣaṃ mitradrohe ca pātakam ..  1 :38

kathaṃ na jñeyamasmābhiḥ pāpādasmānnivartitum .
kulakṣaya kṛtaṃ doṣaṃ prapaśyadbhirjanārdana ..  1 :39

kulakṣaye praṇaśyanti kula dharmāḥ sanātanāḥ .
dharme naṣṭe kulaṃ kṛtsnaṃ adharmo’bhibhavatyuta ..  1 :4

adharmābhibhavāt kṛṣṇa praduṣyanti kulastriyaḥ .
strīṣu duṣṭāsu vārṣṇeya jāyate varṇa saṅkaraḥ ..  1 :41

saṅkaro narakāyaiva kulaghnānāṃ kulasya ca .
patanti pitaro hyeṣāṃ lupta piṇḍodaka kriyāḥ ..  1 :42

doṣeraitaiḥ kulaghnānāṃ  varṇa saṅkara kārakaiḥ .
utsādyante jāti dharmāḥ kuladharmāśca śāśvatāḥ ..   1 :43

utsanna kuladharmāṇāṃ manuṣyāṇāṃ janārdana .
narake niyataṃ vāso bhavatītyanuśuśruma ..  1 :44

aho bata mahāpāpaṃ kartuṃ vyavasitā vayam .
yadrājya sukha lobhena hantuṃ svajanamudyatāḥ ..  1 :45

yadi māṃ apratīkāraṃ aśastraṃ śastra pāṇayaḥ .
dhārtarāṣṭrā raṇe hanyuḥ tanme kṣemataraṃ bhavet ..  1 :46

sañjaya uvāca

evamuktvārjunaḥ saṅkhye rathopastha upāviśat .
visṛjya saśaraṃ cāpaṃ śoka saṃvigna mānasaḥ ..  1 :47